Του Τάσου Μπομπόνη [Πολ. Μηχανικού Ε.Μ.Π.]
Ως κάτοικοι της Αγίας Παρασκευής και ενεργοί πολίτες μέσα από την ομάδα Φίλοι του Υμηττού, βιώνουμε καθημερινά τις συνέπειες αυτών των παρεμβάσεων. Τα στοιχεία και οι μαρτυρίες συγκλίνουν σε ένα ξεκάθαρο συμπέρασμα: το ANTINERO όχι μόνο δεν προστατεύει τον Υμηττό, αλλά επιταχύνει την υποβάθμισή του. Να γιατί:
1. Αλόγιστη κοπή υγιών δέντρων και διάνοιξη δρόμων
Στο όνομα της πυροπροστασίας, κόβονται μαζικά υγιή δέντρα — πεύκα, κυρίως, αλλά και βελανιδιές ή κουμαριές. Δεν πρόκειται για επιλεκτικό καθαρισμό της ξερής ύλης ή των υποορόφων του δάσους, αλλά για βαριάς μορφής αποψίλωση που αλλοιώνει τη φυσιογνωμία του Υμηττού. Επιπλέον, κατασκευάζονται φαρδιές δασικές οδοί, πολλές από τις οποίες λειτουργούν περισσότερο ως δρόμοι πρόσβασης σε εργολαβίες παρά ως αποτελεσματικές αντιπυρικές ζώνες.
Σύμφωνα με μαρτυρίες, σε περιοχές όπως η Καλοπούλα και το Πυροφυλάκειο Αγίας Παρασκευής, έχουν χαραχτεί «αντιπυρικές ζώνες» πλάτους 10-20 μέτρων, χωρίς να ακολουθούνται οικολογικά ή δασοτεχνικά κριτήρια. Αντί να θωρακίζεται το δάσος, δημιουργούνται ανοιχτές πληγές που το καθιστούν πιο ευάλωτο στον ήλιο, στον άνεμο και τελικά στη φωτιά.
2. Ανεπαρκής απομάκρυνση της εύφλεκτης ύλης
Παρά τους εκτεταμένους καθαρισμούς, η ξηρή βιομάζα — κλαδιά, κορμοί και θρύμματα ξύλου — συχνά παραμένουν στο δάσος ακόμα και κάτω από πυλώνες του ΔΕΔΔΗΕ! Τα υλικά αυτά, αντί να απομακρύνονται άμεσα, παραμένουν για μήνες σε σωρούς, λειτουργώντας τελικά ως προσάναμμα σε περίπτωση πυρκαγιάς. Η ελλιπής επίβλεψη των εργολαβιών και η απουσία σχεδίου διαχείρισης των υπολειμμάτων καθιστά το πρόγραμμα αναποτελεσματικό ως προς τον αρχικό του στόχο.
3. Αλλοίωση τοπίου και οικολογική υποβάθμιση
Ο Υμηττός είναι ένα πολύτιμο οικοσύστημα, με μοναδική χλωρίδα και πανίδα, αλλά και ένας φυσικός πνεύμονας για την Αττική. Η εκτεταμένη κοπή δέντρων, η καταστροφή της χαμηλής βλάστησης (που αποτελεί καταφύγιο για πουλιά, ερπετά, μικρά θηλαστικά), αλλά και η διέλευση βαρέων μηχανημάτων, αλλοιώνουν βίαια το τοπίο. Η θέαση και μόνο των κομμένων κορμών αιωνόβιων πεύκων, προκαλεί θλίψη και αποτροπιασμό.
Ειδικοί επιστήμονες (δασολόγοι, περιβαλλοντολόγοι), σε άρθρα όπως αυτό της Popaganda και του dasarxeio.com, προειδοποιούν ότι τέτοιου είδους παρεμβάσεις καταπατούν βασικές αρχές διαχείρισης προστατευόμενων περιοχών, δεν είναι προσαρμοσμένες στα τοπικά οικολογικά δεδομένα και δημιουργούν μακροχρόνια προβλήματα στη φυσική αναγέννηση του δάσους.
4. Περιβαλλοντική νομοθεσία υπό αμφισβήτηση
Το ANTINERO χρηματοδοτείται με ευρωπαϊκούς πόρους, αλλά, όπως καταγγέλλεται, εφαρμόζεται χωρίς τις απαιτούμενες μελέτες περιβαλλοντικών επιπτώσεων. Στην πράξη, καταστρατηγείται η κοινοτική περιβαλλοντική νομοθεσία και η χρηματοδότηση αξιοποιείται για «καθαρισμούς» που παραπέμπουν περισσότερο σε αποψίλωση δασών και λιγότερο σε πρόληψη πυρκαγιών.
5. Οι κάτοικοι παραγκωνίζονται — Οι εργολαβίες κυριαρχούν
Το πρόγραμμα εφαρμόζεται ερήμην των τοπικών κοινωνιών. Δεν υπάρχει συμμετοχή, ούτε καν ενημέρωση των κατοίκων, των οικολογικών φορέων ίσως και των δήμων. Οι εργολαβίες αναλαμβάνουν το έργο με ελάχιστη διαφάνεια και ασαφή κριτήρια αποδοτικότητας. Η προστασία του Υμηττού δεν μπορεί να γίνεται «στο πόδι» και με μόνο κριτήριο την απορρόφηση κονδυλίων.
Συμπερασματικά:
Το ANTINERO, αντί να είναι ένα εργαλείο προστασίας, τείνει να γίνει ένα εργαλείο καταστροφής του δάσους, τώρα που το χρειαζόμαστε περισσότερο από ποτέ για καθαρισμό της ατμόσφαιρας, μείωση της θερμοκρασίας κλπ. Ο Υμηττός δε χρειάζεται φαρδείς δρόμους και μπουλντόζες, αλλά επιστημονική φροντίδα, ήπια διαχείριση και πάνω απ’ όλα σεβασμό. Η πυροπροστασία δεν είναι άλλοθι για αποδάσωση.
Για περισσότερες πληροφορίες και τεκμηρίωση, δείτε τα άρθρα:
https://popaganda.gr/.../fakelos-antinero-meros-a.../
https://dasarxeio.com/2025/01/07/141569/...
https://dasarxeio.com/2024/10/11/140183/
Αν διαθέτετε ή θέλετε να δείτε φωτογραφίες από τις περιοχές παρέμβασης https://www.facebook.com/groups/1523091144954227/permalink/1726963204567019/ ή θέλετε να μοιραστείτε εμπειρίες, μπορείτε να το κάνετε στα σχόλια ή συμμετέχοντας στην ομάδα Φίλοι του Υμηττού https://www.facebook.com/groups/1523091144954227/
