Ο Rolf Dobelli στο βιβλίο του «η τέχνη της καθαρής σκέψης» αναφέρει ότι το 1913 ο Μαξιμίλιαν Ρένζελμαν, έκανε μία μελέτη για την αποδοτικότητα. Ζήτησε σε ανθρώπους να τραβήξουν με όλη τους την δύναμη ένα σκοινί. Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι:
Του Τάσου Μπομπόνη
Όταν τραβάει ένας, βάζει το 100% της δύναμής του, όταν τραβάνε δύο ο καθένας βάζει το 93% της δύναμής του, οι τρεις το 85%, οι οκτώ το 49%. Ποτέ όμως από ένα αριθμό και πάνω δε φθάνει στο μηδέν.
Το φαινόμενο επιστημονικά καλείται κοινωνική τεμπελιά, και εμφανίζεται εκεί που η προσπάθεια και η ευθύνη ενός ατόμου δεν είναι άμεσα ορατές, αλλά συγχέονται με εκείνες μίας ομάδας.
Μόνιμες παθογένειες της Ελληνικής διοίκησης, η πολυνομία και η συναρμοδιότητα, έγιναν κατά την διάρκεια της «Μήδειας» τραγικά αντιληπτές από όλους. Είναι εκτός κάθε λογικής να εμπλέκονται στο κλάδεμα των δέντρων αποκεντρωμένες διοικήσεις, δασαρχεία, περιφέρειες, δήμοι, και επιχειρήσεις όπως ο ΔΕΔΔΗΕ.
Μερικές διαπιστώσεις από στοιχεία που συνέλεξα και νομίζω είναι χρήσιμες είναι οι παρακάτω:
- Η συναρμοδιότητα όπως αναφέρθηκε παραπάνω, διευκολύνει τη μη ανάληψη ευθύνης και πρωτοβουλίας.
- Στατιστικά στην Αθήνα από το 1910 ισχυρές χιονοπτώσεις έχουν γίνει 10 φορές, δηλαδή κάθε 11 χρόνια περίπου. Αυτό σημαίνει πως ένας μέσος δήμος δεν μπορεί να συντηρεί μόνιμο εξοπλισμό για αυτές τις έκτακτες συνθήκες
- Οι υπηρεσίες Πρασίνου και Πολιτικής Προστασίας στους περισσότερους δήμους είναι υποστελεχωμένες και δεν επαρκούν.
- Δεν ήταν όλες οι διακοπές από πτώσεις δέντρων. Υπήρξαν βλάβες σε κεντρικούς κορμούς τροφοδοσίας μέσης τάσης. Έγιναν πτώσεις δέντρων πάνω σε καλώδια, που όμως βρίσκονταν σε ιδιωτικούς χώρους. Υπήρξαν δέντρα που ξεριζώθηκαν, για τα οποία δεν ήταν δυνατόν να υπάρξει πρόβλεψη.
- Για να αποκατασταθεί η βλάβη στο δίκτυο, σημαίνει ότι μπορεί να φτάσει στο σημείο προσωπικό, γερανός, τεχνικοί, φορτηγό για μεταφορά των ξύλων κλπ. Αυτό δεν ήταν δυνατόν σε δευτερεύοντες οδούς.
- Οι Οργανισμοί Κοινής Ωφέλειας, έχουν διαχρονικά χρησιμοποιηθεί ως δεξαμενές απορρόφησης «ημετέρων» και δεν αποφέρουν το κοινωνικό όφελος, ούτε την ποιότητα υπηρεσιών, ούτε έχουν τον απαιτούμενο σεβασμό προς τον πολίτη-καταναλωτή-πελάτη, όπως φυσικά υποχρεούνται.
Τελικά, προτάσεις υπάρχουν;
Νομίζω ότι το πρώτο βήμα είναι να υλοποιηθεί το ξεκαθάρισμα των αρμοδιοτήτων σε όλα τα επίπεδα κρατικής λειτουργίας.
Να αντιληφθούν όλοι, και να διατεθούν οι αντίστοιχοι πόροι για την οργάνωση και στελέχωση της Πολιτικής Προστασίας, που διαφαίνεται πλέον ο σοβαρός της ρόλος στην πρόβλεψη και την διαχείριση των κρίσεων καθώς και στην προετοιμασία των πολιτών και των ΟΤΑ για την συντεταγμένη αντιμετώπισή τους.
Η υπογειοποίηση της διανομής ρεύματος είναι μονόδρομος, προστατεύει το περιβάλλον, αλλά και το ίδιο το δίκτυο που σαφώς δεν θα επηρεάζεται από τέτοιου τύπου ακραία καιρικά φαινόμενα, τα οποία ούτως ή άλλως θα έχουν όλο και μεγαλύτερη συχνότητα και ένταση στο μέλλον, λόγω της κλιματικής κρίσης. Αυτό βέβαια, εκτός από κοστοβόρο και χρονοβόρο, έχει την δυσκολία του ότι δεν είναι επακριβώς καταγεγραμμένα τα ήδη υπόγεια δίκτυα (νερού, αποχέτευσης, φυσικού αερίου).
Όσον αφορά τον δήμο μας, ασφαλώς έγιναν πολλά, αλλά σίγουρα μπορούσαν να γίνουν περισσότερα και θα επιμείνω άλλη μια φορά, στη μη υλοποιούμενη εφαρμογή της έξυπνης πόλης παρά τις δεσμεύσεις του Δημάρχου, μέσω της οποίας θα μπορούσε να υπάρχει άμεση και αμφίδρομη ενημέρωση και επικοινωνία μεταξύ δήμου και κατοίκων.
Θα μπορούσε με αυτό τον τρόπο να συντονιστεί αλληλοβοήθεια μεταξύ των κατοίκων. Υπήρξαν κάτοικοι που στις ομάδες στα κοινωνικά δίκτυα προσφέρθηκαν να συνδράμουν με τροφή, φάρμακα ακόμα και μεταφορά σε γείτονες που δεν είχαν ρεύμα ή νερό. Συγκάτοικός μου έβαλε αλυσίδες στο αυτοκίνητό του για να μεταφέρει στο νοσοκομείο παιδί συμπολίτη που ασθενούσε. Όλοι θα έφτιαχναν ένα φαγητό για τον συμπολίτη που 100 μέτρα πιο κάτω δεν είχε ηλεκτρικό ρεύμα.
Θα μπορούσε να γνωρίζει ο δήμος ποιοι βρίσκονται και σε ποια ανάγκη, που υπάρχουν πεσμένα δέντρα, που υπάρχουν ηλικιωμένοι που χρειάζονται βοήθεια (φαγητό, φάρμακα, περίθαλψη), να στέλνει οδηγίες και πληροφορίες και όλα αυτά σε πραγματικό χρόνο.
Αρμοδιότητα του δημάρχου δεν είναι να συμπληρώνει τη δουλειά του προσωπικού, αλλά να οργανώνει επιτελικά με την κατάλληλα δομημένη ομάδα του, τις κινήσεις του ορθά και έγκαιρα προετοιμασμένου δημοτικού μηχανισμού του.
Εδώ, να εξάρω την προνοητικότητα του Φιλοζωικού συλλόγου μας, ο οποίος πριν την κακοκαιρία, φρόντισε να ζητήσει από δημότες και να οργανώσει την φιλοξενία για τις μέρες του χιονιά των ηλικιωμένων και μη αδέσποτων. Η ανταπόκριση των δημοτών ήταν συγκινητική, και πραγματικά αξίζουν συγχαρητήρια σε όλους όσους άνοιξαν τα σπίτια τους, και τα έσωσαν στην κυριολεξία.
Να ολοκληρώσω, συμπληρώνοντας και την προσωπική αδράνεια και παθητικότητα που αρκετοί συχνά δείχνουμε, αναμένοντας τα πάντα από τον δήμο. Μπορούμε να καθαρίσουμε το πεζοδρόμιό μας από το χιόνι, να καθαρίσουμε τα φυτά από το χιόνι που τα σκεπάζει, να τραβήξουμε τα σπασμένα κλαδιά στην άκρη, να ενημερώσουμε τον δήμο για τα προβλήματα που αντιλαμβανόμαστε στις υποδομές ή σε συνανθρώπους μας.
Εμείς είμαστε ο δήμος. Η δύναμη των πολλών αθροιζόμενη μπορεί να αλλάξει την γειτονιά μας, τον «κόσμο» μας. Μπορεί να κάνει την διαφορά.
Και όπως έγραψα σε ανάρτηση μου, σωστά έχει ειπωθεί
«Από την απαισιοδοξία της σκέψης, προτιμώ την αισιοδοξία της πράξης.»
