Ο πολύχρονος, επίμονος και πολλές φορές μοναχικός αγώνας των κατοίκων της γειτονιάς και του Συλλόγου Κοντοπεύκου για την διάσωση της Βίλας και του κτήματος ΙΟΛΑ, φαίνεται να αποδίδει τους πρώτους καρπούς. Με δυο σημαντικά γεγονότα, επιβεβαιώνεται η νέα κατάσταση που έχει διαμορφωθεί στην πορεία για την οριστική της διάσωση.
Του Μιχάλη Γαβρά*Η συνεχής λεηλασία της Βίλαςκαι κλοπή όλων αυτών που θα μπορούσαν να έχουν την παραμικρή αξία, την μετέτρεψαν σε ερείπιο που προκαλεί θλίψη. Η «επίθεση» στη βίλα πήρε καταιγιστική μορφή στις αρχές του 2012 με την αποξήλωση πλέον και των κουφωμάτων. Ο κίνδυνος να χάσει τα χαρακτηριστικά για τα οποία είχε προσδιοριστεί ως «ιστορικό διατηρητέο μνημείο» και την συνακόλουθη προστασία του νόμου ήταν ορατός.
Ο κίνδυνος αυτός απετράπη και αυτό αποτελεί μια ΝΙΚΗ. Το Υπουργείο Πολιτισμού ενημέρωσε τον ιδιοκτήτη για «την υποχρέωση που έχει για την συντήρηση, στερέωση και προστασία του μνημείου και τις ποινές που προβλέπονται από τον Ν.3028/2002». Είμαστε πλέον γνώστες πως ο ιδιοκτήτης, έχει εκπονήσει «μελέτη αποκατάστασης» των καταστροφών της Βίλας ΙΟΛΑ και με δικά του έξοδα, προχωρά σε παρεμβάσεις αποκατάστασης και διάσωσης του κτιρίου από την κατάρρευση.
Αυτή η ΝΙΚΗ δεν ήταν αυτονόητη, δεν ήρθε ξαφνικά ως φυσικό φαινόμενο.
Ήταν αποτέλεσμα της εγρήγορσης των κατοίκων και του Συλλόγου με ερωτήσεις και παράσταση στο Δημ.Συμβούλιο, με γραπτή αναφορά στον Δήμο, καταγγελίες στην Αστυνομία, στο Υπουργείο Πολιτισμού και την Εισαγγελία. Ακολούθησε ανάκριση και μαρτυρικές καταθέσεις στην Αστυνομία. Σήμερα είμαστε πλέον σε ετοιμότητα να παρακολουθήσουμε εκ του σύνεγγυς την πορεία της αποκατάστασης.
Η ιδιοκτησία, παρ’ όλο που ακόμα και σήμερα διεκδικεί στα δικαστήρια τον αποχαρακτηρισμό των 6,5 στρ από «χώρο πολιτιστικών δραστηριοτήτων» κατάλαβε και αποδέχθηκε το αναπόφευκτο:
Τα 6.5 στρ της βίλας Ιόλα δεν είναι ένα απλό οικόπεδο.
Έχει ενσωματωμένο ένα κομμάτι της ιστορίας του σύγχρονου πολιτισμού με παγκόσμια πλέον αναγνώριση.
Το οικόπεδο δεν τεμαχίζεται και δεν μπορεί δίπλα στη βίλα, στη θέση των δένδρων να ξεφυτρώσει μια πολυκατοικία, ως ύβρις στην τέχνη και την ιστορία.
- η ενυπόγραφη υποστήριξη της διάσωσης της Βίλας από παγκόσμια αναγνωρισμένους καλλιτέχνες όπως, ο σκηνοθέτης Κώστας Γαβράς, ο γλύπτης Θόδωρος Παπαδημητρίου, ο ζωγράφος Παύλος Διονυσόπουλος, ο ζωγράφος- χαράκτης Γιώργος Λαζόγκας κ.ά.
- η μεγάλη συναυλία που οργάνωσε ο Σύλλογος Κοντοπεύκου το 2006 με τους Ντόρα Μπακοπούλου, Σπύρο Σακκά, Γιώργο Κουρουπό, Βασίλη Γισδάκη, Κώστα Βασιλιάκο, Νίκο Πλατύρραχο μπροστά στη Βίλα
- η παρουσίαση της βιογραφίας του Ιόλα του Νίκου Σταθούλη πέρσι και
- Η τετραήμερη μυσταγωγία της θεατρικής παράστασης «Αλέξανδρος Ιόλας» του Χρ.Αντωνιάδη, μέσα στο υποβλητικό underground σκηνικό της κατεστραμμένου και βανδαλισμένου κτιρίου με τις ασχήμιες και τα graffiti στους τοίχους, πριν λίγες μέρες,
αποτέλεσαν ένα βάρος θεόρατο για την ιδιοκτησία. Αντιλήφθηκαν πως δεν αγόρασαν απλώς ένα «οικόπεδο με κτίσμα» αλλά έγιναν κληρονόμοι της πνευματικής ιδιοκτησίας ΙΟΛΑ. Τα είπε όλα η κόρη του ιδιοκτήτη κα Ειρήνη Γεωργίου σε μέσο κοινωνικής δικτύωσης:
«…Χθες είχαμε την τιμή να υποδεχτούμε τον Αλέξανδρο Ιόλα στο σπίτι του.
Και είχαμε την ευκαιρία να του ζητήσουμε για πρώτη φορά συγγνώμη.
Γιατί αυτό θα πει αποδοχή ιστορικής κληρονομιάς. Να αναγνωρίζεις τα λάθη των προηγούμενων μαζί με τα δικά σου και ζητάς συγγνώμη και γι αυτά. Να δέχεσαι να γίνεις η συνέχεια…»
Αυτή η αποδοχή οφείλει να έχει έμπρακτη έκφραση και συνέχεια:
Θα πρέπει ΑΜΕΣΑ να σταματήσει τις δικαστικές διαδικασίες άρσης του χαρακτηρισμού του χώρου ως πολιτιστικών δραστηριοτήτων και να το δει σαν τέτοιο που είναι, δηλ. σαν χώρο λειτουργίας πολιτιστικών δραστηριοτήτων, όπως του αρμόζει, από σήμερα κιόλας.
Για όσους όλα αυτά τα χρόνια, από το 1997 προσπαθούμε να διασώσουμε την Βίλα και το οικόπεδο, ως μια ενιαία πολιτιστική οντότητα,
Για μας που στην Ιδρυτική Διακήρυξη του Συλλόγου Κοντοπεύκου υιοθετούσαμε για την βίλα Ιόλα τον ορισμό της ως «πανελλαδικής εμβέλειας πολιτιστικό τοπόσημο»,
η ΔΙΚΑΙΩΣΗ είναι προφανής.
Χωρίς να επαναπαυόμαστε. Η διεκδίκηση δεν έχει λήξει.
Μέσα σε αυτό το σκηνικό αναμένουμε την ανάληψη της ιστορικής ευθύνης από την πολιτεία. Το Υπουργείο Πολιτισμού και η Περιφέρεια έχουν την υποχρέωση να αποδώσουν ΤΩΡΑ την Βίλα ΙΟΛΑ στην Τοπική Κοινωνία, στον Δήμο, στην Ελληνική, αλλά και την Παγκόσμια πολιτιστική οικογένεια, ως ένα ενιαίο χώρο πολιτισμού, όπως τον είχε δημιουργήσει ο Αλέξανδρος Ιόλας.
Θάναι η ελάχιστη τιμή που οφείλουμε στην πολιτιστική συνεισφορά του Ιόλα και η δικαίωση των πολύχρονων, επίμονων και πολλές φορές μοναχικών αγώνων της γειτονιάς, του Συλλόγου Κοντοπεύκου και του Δήμου για την αξιοποίηση της Βίλας Ιόλα, ως ένα
Πανελλαδικής εμβέλειας Πολιτιστικό τοπόσημο με παγκόσμια προβολή και αναγνώριση και παράλληλα
χώρο παραγωγής πολιτισμού από τους δημότες της Αγίας Παρασκευής.
*Μιχάλης Γαβράς
Δημοτικός Σύμβουλος
Ορθοπαιδικός Χειρουργός
Διδάκτωρ Πανεπιστημίου Αθηνών
Διευθυντής ΕΣΥ στην Ορθοπαιδική Κλινική
Νοσοκομείο "Σισμανόγλειο-Αμαλία Φλέμιγκ"
