Ο όρος «Ιντερνετ των Πραγμάτων» χρησιμοποιήθηκε το 1999 από τον Βρετανό πρωτοπόρο της τεχνολογίας Κέβιν Αστον, ο οποίος και νοηματοδότησε το πεδίο αναφοράς του. Ηταν ο πρώτος που εφάρμοσε τη χρήση ασύρματων μικροτσίπ (RFID chip) στη βιομηχανία όπου εργαζόταν, την Procter & Gamble. Το 2011, πάνω από 6,3 δισ. δολ. επενδύθηκαν σε αυτήν την τεχνολογία, ενώ εκτιμάται πως η βιομηχανία των ασύρματων μικροτσίπ θα ξεπεράσει σε τζίρο τα 20 δισ. δολ., το 2014.
«Η λιγωμένη φωνή του Ντέιβιντ Μπόουι ξεπηδά από τα ηχεία της τηλεόρασης, διηγούμενη την ιστορία του Μέιτζορ Τομ, στο “Space Oddity”. Η ώρα είναι 7.30 και ο Κύριος Μ σηκώνεται από το κρεβάτι. Οι κoυρτίνες ανοίγουν, αφήνοντας τον ήλιο να χυθεί στο δωμάτιο, ενώ μία φωνή τον ειδοποιεί: Σε 20 λεπτά θα είναι εδώ το ταξί σας. Οι συνεργάτες σας έχουν ενημερωθεί να σας περιμένουν στην πύλη 11 και έχουν λάβει όλα τα απαραίτητα αρχεία για τη συνάντησή σας. Σας έκλεισα θέση δίπλα στο παράθυρο και ξενοδοχείο στο κέντρο της πόλης. Εχω προπληρώσει το πάρκινγκ για το αυτοκίνητό σας και το ψυγείο σας θα είναι πάλι γεμάτο, την ημέρα της επιστροφής σας. Αλλά, μη σας ζαλίζω με αυτά. Είναι για εμάς, τις μηχανές».
Τα σενάρια φαντασίας ενός τεχνολογικού μέλλοντος, όπου οι συσκευές θα συνομιλούν μεταξύ τους και θα αλλάζουν την πραγματικότητά μας αγγίζουν, πλέον, το παρόν. Σχεδόν υλοποιούνται, ανεπαίσθητα. Το Ιντερνετ των Πραγμάτων, εκεί όπου οι άνθρωποι είναι οι τελευταίοι αποδέκτες μιας σειράς διεργασιών ανάμεσα σε μηχανές, αναπτύσσεται ραγδαία και ήδη δύο δισεκατομμύρια συσκευές είναι διασυνδεδεμένες. Σύμφωνα με την ερευνητική υπηρεσία BI Intelligence, ο αριθμός των εταιρικών συσκευών που θα βρίσκονται στο Διαδίκτυο, από παρκόμετρα μέχρι οικιακούς θερμοστάτες, αναμένεται να φτάσει τα 9 δισεκατομμύρια μέχρι το 2018. Το γεγονός αυτό, αν επαληθευτεί, πρόκειται να οδηγήσει σε δυσθεώρητα ύψη την ψηφιακή οικονομία. Τομείς όπως η διαδικτυακή διαφήμιση, η κίνηση των οχημάτων στους δρόμους, η διαχείριση απορριμμάτων, η διανομή του ηλεκτρικού ρεύματος, η ύδρευση, αλλά και γενικότερα ο τομέας της βιομηχανικής παραγωγής, θα εκμεταλλευτούν τις ωφέλειες που παράγονται από τη χρήση συσκευών με ασύρματα μικροτσίπ, οι οποίες επικοινωνούν μεταξύ τους και εκτελούν τις εντολές που προβλέπει το λογισμικό τους. Από το 2013, προβλέψεις ανέφεραν ότι η αξία της βιομηχανίας του Ιντερνετ των Πραγμάτων θα ξεπεράσει το 2020 τα 300 δισεκατομμύρια δολάρια.
Η εφαρμογή, δε, των τεχνουργημάτων της, σύμφωνα με όσα είπε ο CEO της Cisco, Τζον Τσέιμπερς, στο ετήσιο Παγκόσμιο Συνέδριο Κινητής Τηλεφωνίας, τον περασμένο Δεκέμβριο, θα αποφέρει «οικονομικά οφέλη και αξία πάνω από 19 τρισεκατομμύρια δολάρια την επόμενη δεκαετία».
Οι συσκευές θα φοριούνται και θα διαθέτουν νοημοσύνη
Το ερευνητικό κέντρο των ΗΠΑ Pew Center σε πρόσφατη έρευνά του συγκέντρωσε τις απόψεις ανθρώπων που παρακολουθούν τις εξελίξεις στο συγκεκριμένο πεδίο και χαρτογράφησε το μέλλον του Διαδικτύου των αντικειμένων. Το 83% των συμμετεχόντων στην έρευνα θεωρεί ότι έως το 2025 οι υπολογιστές είτε θα έχουν ενσωματωθεί στο περιβάλλον είτε θα φοριούνται. Σύμφωνα με τον Ρομπ Ατκινσον, πρόεδρο του Ιδρύματος Πληροφορικής και Καινοτομίας των ΗΠΑ και έναν από τους πολλούς ειδήμονες που συμμετείχαν στην έρευνα του Pew Center, «τη μεγαλύτερη επίδραση θα έχουν τα αντικείμενα του περιβάλλοντος που θα συνδεθούν με το Ιντερνετ, όχι τόσο αυτά που θα φοριούνται. Οσο το περιβάλλον γύρω μας αποκτά νοημοσύνη, τομείς όπως οι μεταφορές, οι κρατικές υποδομές, τα λογιστικά, η υγεία κ.ά. θα βελτιώνονται. Δεν πιστεύω ότι θα υπάρχουν κοινωνικές δυσκολίες. Μπορεί, όμως, να υπάρχουν πολιτικές, καθώς οι νεο-Λουδίτες αντιστέκονται σε τέτοιες τεχνολογικές μεταβολές».
Οι αντιδράσεις
Οι Λουδίτες, που πήραν το όνομά τους από ένα πρόσωπο που κινείται μεταξύ μύθου και ιστορίας, τον Νεντ Λουντ, ήταν ένα βρετανικό κίνημα που αντιτάχθηκε στις μηχανές της Βιομηχανικής Επανάστασης και τα μέλη του έκαναν συχνά καταστροφικές επιθέσεις εναντίον τους. Αναμφίβολα, η προοπτική διασύνδεσης των συσκευών στο Ιντερνετ με τον ίδιο τρόπο που συνδέονται και οι άνθρωποι, ενδεχομένως να προκαλεί ανάλογες αντιδράσεις. Αλλωστε, τέτοιου τύπου ανησυχίες κατέγραψε και η εκτεταμένη έρευνα του Pew. Σύμφωνα με τον εκδότη του ψηφιακού περιοδικού Innovation Watch, Καναδό Ντέιβιντ Φόρεστ, «τα πάντα θα διαθέτουν νοημοσύνη, αυξάνοντας την παραγωγικότητα και μειώνοντας τους κινδύνους που προέρχονται από το φυσικό περιβάλλον. Τα ρομπότ θα αποτελούν μέρος της πραγματικότητας. Ως αποτέλεσμα θα υπάρξει μια οικονομική επανάσταση με αρνητικές και θετικές συνέπειες. Μια νέα ριζοσπαστική οικονομία θα αναδυθεί. Πολλές νέες θέσεις εργασίας θα εμφανιστούν, αλλά και πολύ περισσότερες θα εξαφανιστούν. Η οικονομική ανισότητα θα αυξηθεί, καθώς η καινοτομία θα επιβραβεύεται, την ώρα που η ανεργία και η πτώση των μισθών της μεσαίας τάξης θα διευρύνονται. Το γεγονός αυτό θα εντείνει τις κοινωνικές αναταραχές».
Ο Μάικ Ρόμπερτς, πρώην πρόεδρος του ICANN, του αμερικανικού οργανισμού που διαχειρίζεται τις ηλεκτρονικές διευθύνσεις, έχει πιο θετική προσέγγιση στις προβλέψεις του. «Υπάρχει μία μεγάλη λίστα από τομείς στους οποίους ο δημόσιος και ιδιωτικός τομέας θα ωφεληθούν. Στην υγεία, οι εφαρμογές θα είναι πολυάριθμες και θα τραβήξουν το ενδιαφέρον. Μεγάλη ώθηση στις εξελίξεις θα δώσει η χρήση υποδόριων αισθητήρων, που θα στέλνουν ζωτικά σήματα και πληροφορίες σε ιατρικό προσωπικό. Επίσης, θα έχει αντίκτυπο σε οτιδήποτε έχει να κάνει με τις μεταφορές. Χιλιάδες χαμένες ώρες θα εξοικονομηθούν».
Σε κάθε τομέα
Σύμφωνα με τον Μάικ Λίμπχολντ, ερευνητή του Ινστιτούτου για το Μέλλον, ήδη παρακολουθούμε τα πρώτα δείγματα της επερχόμενης επικοινωνιακής επανάστασης. «Οι συσκευές που θα φοριούνται θα έχουν διαδοθεί εκτεταμένα μέχρι το 2025 και θα χρησιμοποιούνται για επικοινωνία, ψυχαγωγία, άθληση, υγεία. Τα γυαλιά της Google και τα έξυπνα ρολόγια της Samsung είναι πρώιμα, σχετικά άτεχνα πρωτότυπα για πολύ πιο ενδιαφέρουσες και χρησιμότερες συσκευές που θα ακολουθήσουν».
Οπως υποστηρίζει ο Αλεξ Χαλαβέις, καθηγητής Κοινωνικών Επιστημών του Πανεπιστημίου της Αριζόνας, «σε προσωπικό επίπεδο, αυτές οι αλλαγές θα επηρεάσουν τον τρόπο που αντιμετωπίζουμε τα προβλήματα και απομνημονεύουμε τις πληροφορίες. Οπως τώρα, δεν θυμόμαστε πια τους τηλεφωνικούς αριθμούς, τα επόμενα χρόνια σπάνια θα απασχολούμε το μυαλό μας με πληροφορίες που αποθηκεύονται σε άλλα μέσα και αναμεταδίδονται μέσα από έξυπνα συστήματα με αισθητήρες».
Το πρώτο ρομπότ-δημοσιογράφος ενημερώνει για σεισμούς αμερικανική εφημερίδα
H δημοσιογραφική επανάσταση των ρομπότ έχει ξεκινήσει και ήδη καταλαμβάνουν ανθρώπινες θέσεις εργασίας. Πρόσφατα, η Εθνική Υπηρεσία Καιρού των ΗΠΑ αποφάσισε σε δύο γραφεία, στην Αλάσκα, την εκφώνηση δελτίων καιρού να την κάνει ειδικό λογισμικό. Πριν από αυτό η καινοτόμος εταιρεία λογισμικού στις ΗΠΑ Narrative Science δημιούργησε και συνεχίζει να αναπτύσσει ένα πρόγραμμα, το οποίο γράφει ρεπορτάζ για αθλητικά γεγονότα, τόσο καλά όσο και ένας άνθρωπος. Καθημερινά, το εν λόγω λογισμικό παράγει εκατοντάδες αθλητικά ρεπορτάζ, τα οποία παρουσιάζουν τις βασικές αρετές της δημοσιογραφικής αφήγησης.
Νέοι δρόμοι
Για την επέλαση των ρομπότ στο βασίλειο της ενημέρωσης μίλησε στην «Κ» ο ερευνητής του Tow Center στο Πανεπιστήμιο Κολούμπια και απόγονος Ελλήνων, Νικ Ντιακόπουλος. «Δεν πιστεύω ότι οι δημοσιογράφοι–ρομπότ θα αντικαταστήσουν τους ανθρώπους στο πεδίο της ενημέρωσης», υποστηρίζει ο Αμερικανός ερευνητής. «Πιστεύω πως θα ανοίξουν νέους δρόμους στο πώς αφηγούμαστε ιστορίες και θα δημιουργήσουν νέους τρόπους συνεργασίας ανθρώπων και ρομπότ. Ενα καλό παράδειγμα είναι η χρήση ενός δημοσιογράφου–ρομπότ από τους LA Times, το οποίο ενημερώνει για τους σεισμούς. Αυτό που κάνει είναι να παρακολουθεί το Γεωλογικό Ινστιτούτο των ΗΠΑ και τους σεισμογράφους του και αν εντοπίσει κάποια έντονη σεισμική δραστηριότητα, τότε γράφει μία απλή, σύντομη αναφορά: έγινε σεισμός, αυτήν την ώρα, σε αυτό το σημείο, με αυτό το μέγεθος. Αυτό το ρομπότ–δημοσιογράφος είναι το πρώτο που γράφει αυτήν την ιστορία. Κατόπιν, τη στέλνει με ένα email στους συντάκτες της εφημερίδας και αυτοί αποφασίζουν αν θα δημοσιευτεί. Στη συνέχεια και για πληροφορίες που αφορούν τις συνέπειες του σεισμού, η έρευνα γίνεται από κανονικούς δημοσιογράφους. Βγαίνουν έξω, φωτογραφίζουν, κάνουν συνεντεύξεις και συγκεντρώνουν τις απαραίτητες πληροφορίες. Ετσι, η αρχική ιστορία που δημιουργήθηκε από ένα λογισμικό, εμπλουτίζεται με ενδιαφέρουσες πληροφορίες από ανθρώπους. Αυτός είναι ο κόσμος του σήμερα». Ο κ. Ντιακόπουλος δίνει μία διαφορετική διάσταση στις επερχόμενες εξελίξεις προσθέτοντας στην εξίσωση και τα μη επανδρωμένα οχήματα, η χρήση των οποίων έχει νοηματοδοτήσει μια νέα έκφανση της δημοσιογραφίας (drone journalism). «Αν προσθέσουμε σε αυτό το παράδειγμα και ένα μη επανδρωμένο όχημα, ο δημοσιογράφος–ρομπότ μπορεί να κάνει νέες παρατηρήσεις για τον κόσμο γύρω του, να μην περιορίζεται μόνο στα δεδομένα που λαμβάνει. Μπορεί να πετάξει, να τραβήξει φωτογραφίες, να καταγράψει βίντεο και να συγκεντρώσει νέες πληροφορίες. Υποψιάζομαι ότι η επόμενη φάση της δημοσιογραφίας των ρομπότ μπορεί να συνδέεται με αλγορίθμους που καθοδηγούν τεχνουργήματα στη διαδικασία συγκέντρωσης πληροφοριών, ακόμη και στο να κάνουν ερωτήσεις. Αυτήν τη στιγμή διεξάγεται μία έρευνα στην IBM, όπου έχουν δημιουργήσει λογισμικό, ικανό να κάνει ερωτήσεις σε ανθρώπους στο Twitter. Αν ξέρουν ότι ένα γεγονός συνέβη σε ένα αεροδρόμιο και γνωρίζουν τις συντεταγμένες του, το λογισμικό μπορεί να εντοπίσει ανθρώπους σε αυτό το αεροδρόμιο, βασιζόμενο σε προηγούμενα tweets τους, και να τους στείλει ένα tweet που θα ρωτάει “τι συμβαίνει στο αεροδρόμιο;”. Αυτά είναι ακόμη σε ερευνητικό επίπεδο, δεν υπάρχει ειδησεογραφικός οργανισμός που να χρησιμοποιεί τέτοιες τεχνολογίες, αλλά πιστεύω ότι δεν απέχουμε πολύ, ίσως μόνο μερικά χρόνια».
Δεν έχουν δημιουργικότητα
Κατά τον κ. Ντιακόπουλος, αυτό που δεν διαθέτουν ακόμη τα ρομπότ είναι δημιουργικότητα. Ισως, όπως αναφέρει, είναι κατάλληλα για δημοσιογραφικές εργασίες «που θα έκανε ένας ασκούμενος. Δεν θα είναι προβεβλημένες και σημαντικές ιστορίες, δεν θα είναι σημαντικές συνεντεύξεις, θα είναι μικρότερης εμβέλειας». Αυτό, όμως, που πάντοτε εκπλήσσει και δημιουργεί νέους εξελικτικούς δρόμους είναι ο συνδυασμός των τεχνολογιών. Ισως, τελικά, οι έρευνες στο πεδίο της συναισθηματικής νοημοσύνης των μηχανών θα μπορέσουν να δημιουργήσουν εκείνες τις συνθήκες που θα φέρουν την υπογραφή των ρομπότ στο... αποκλειστικό πρωτοσέλιδο.
kathimerini.gr
