Πριν ξεκινήσω το άρθρο μου, είχα ένα εντελώς διαφορετικό τίτλο κατά νου, κάτι που να παρέπεμπε περισσότερο σε ιστορική μνήμη όμως το γενικό συμπέρασμα με ώθησε στο ρητορικό ερώτημα «ποιος κυβερνά αυτή την πόλη;».
Το τελευταίο διάστημα έχουμε γίνει μάρτυρες μιας διένεξης, τόσο μεταξύ μελών του Συλλόγου των Μικρασιατών Ανατολικής Αττικής σχετικά με τα αποκαλυπτήρια της προτομής του Εθνομάρτυρα Αγίου Χρυσοστόμου Μητροπολίτου Σμύρνης στον επί των οδών Ξάνθου και Αιτωλίας, όσο και του Συλλόγου με το Σύλλογο Κατοίκων Τσακού και τη δημοτική αρχή για το ζήτημα που έχει ανακύψει με την ενδεχόμενη μετονομασία της πλατείας Κ.Α.Π.Η., Τσακού ή όπως αλλιώς λέγεται σε πλατεία Μικράς Ασίας. Μια σειρά ανακοινώσεων και επιστολών, που κατά την ταπεινή μας άποψη δεν οφελεί να αναπαράγουμε, έχουν δει το φως της δημοσιότητας. Αυτό που οφελεί, είναι να προβούμε σε ορισμένες επισημάνσεις ώστε και οι αναγνώστες μας να προβληματιστούν, να σκεφτούν και να αξιολογήσουν:
- Όσον αφορά το ζήτημα της μετονομασίας της πλατείας Τσακού ή Κ.Α.Π.Η. σε πλατεία Μικράς Ασίας, είναι μια κίνηση που προσωπικά ως δημότη με βρίσκει σύμφωνο. Κατάγομαι από τη Μικρά Ασία, έχω επισκεφθεί αρκετές φορές την υπό τουρκική κατοχή πατρίδα μου και θεωρώ πως γενικά πρέπει η δημοτική αρχή σε αυτούς τους χαλεπούς καιρούς να χαράξει μια πολιτική διατήρησης της ιστορικής μνήμης. Υπάρχουν κι άλλες πλατείες, είτε δίχως όνομα είτε με όνομα άνευ σημασίας / συμβολισμού όπου θα μπορούσε η μακραίωνη ιστορία μας να ονοματήσει. Η Βόρεια Ήπειρος, η Μακεδονία, οι πεσώντες στην Κύπρο το 1974, οι ήρωες του 1453, οι δεκάδες Ρωμαίοι αυτοκράτορες της Κωνσταντινούπολης, οι Σαλαμινομάχοι, οι Μαραθωνομάχοι αποτελούν ελάχιστα παραδείγματα τίμησης της ιστορίας μας. Θα μπορούσαν δε τέτοιες ενέργειες να συνοδεύονται με ετήσιες εκδηλώσεις στους αντίστοιχους χώρους.
- το ζήτημα της μετονομασίας της πλατείας Τσακού, αποτελεί υπόθεση των δύο Συλλόγων; Σε μια πόλη 90.000 – 100.000 κατοίκων, σε μια μεγάλη γειτονιά της όπου κατοικεί το 1/3 (;), το ¼ (;) του πληθυσμού της, λόγος για το τι θα γίνει πέφτει μόνο στους Συλλόγους των περίπου 300 εγγεγραμένων και 15-20 ενεργών μελών τους; Οι 20 αποφασίζουν π.χ. για τις 20.000-25.000; Κι όμως η δημοτική αρχή ρώτησε μόνο τον ένα σύλλογο, ο δε έτερος διαμαρτύρεται γιατί δεν ρωτήθηκε. Οι δε παρατάξεις; Απούσες. Κι οι δημότες; Δεν υπάρχουν αυτοί; Δεν κατοικούν στην Αγία Παρασκευή; Δεν πληρώνουν δημοτικά τέλη; Κι αν κάποιοι π.χ. είναι από τη Νάξο και θέλουν να τη βγάλουν πλατεία Αγίου Προκοπίου; Κι έχω ένα δίκαιο ερώτημα προς τη δημοτική αρχή αλλά και τις παρατάξεις, μιας και όλες για τους γνωστούς λόγους αντιμετωπίζουν πάντοτε χαϊδευτικά τους Συλλόγους:
Αν κι εγώ αύριο το πρωί μαζί με 15-20 άτομα φτιάξουμε ένα Σύλλογο, θα αποκτήσει τότε βαρύτητα η γνώμη μας;
Κάποτε διαβάζαμε για λαϊκές συνελεύσεις, τοπικά δημοψηφίσματα κτλ. Ακόμη και τεχνολογικά θα μπορούσε η δημοτική αρχή να προβεί σε ηλεκτρονική ψηφοφορία μέσω της δημοτικής ιστοσελίδας. Εμείς τηρώντας τη δημοκρατία στην πράξη, φέρνουμε δημοσκόπηση για το αν οι δημότες συμφωνούν με τη μετονομασία της συγκεκριμένης πλατείας.
-δε θέλω επ’ουδενί να φανεί ότι απαξιώνουμε τους Συλλόγους. Και οι δύο Σύλλογοι έχουν την προσφορά τους. Ο Σύλλογος Κατοίκων Τσακού έχει αναλάβει εργολαβικά την προστασία του λόφου, διοργανώνει ποιοτικές εκδηλώσεις (κάποιες τις κάναμε απο κοινού) κι ενδιαφέρεται για τα προβλήματα της γειτονιάς. Στο θέμα της πλατείας έδειξε ευγενικά πως επίσημα τουλάχιστον δεν επιθυμεί να αναμιχθεί επικαλούμενος τις επερχόμενες εκλογές του και πως δε θα ήθελε να δεσμεύσει το επόμενο Δ.Σ. του τη στιγμή που δεν πρόκειται για κάποιο κοσμοϊστορικό γεγονός.
Από την άλλη κι ο Σύλλογος των Μικρασιατών προβαίνει κάθε χρόνο σε αξιόλογες εκδηλώσεις ιστορικής μνήμης όσον αφορά το μικρασιάτικο ελληνισμό καθώς επίσης και σε εκδρομές στην Ιωνία, την Καππαδοκία και τον Πόντο. Ανέπτυξε όμως μια ιδιαίτερα επιθετική στάση εγκαλώντας το δήμαρχο και σχολιάζοντας δυσμενώς όσους μόρφωσαν κάποια άποψη για το θέμα ασκώντας κριτική και στο σύλλογο. Αυτό δεν είναι σωστό. Κι είναι πολύ κρίμα διότι ο Σύλλογος ακόμη κι αν είχε 100% δίκαιο, ακόμη κι αν έχει μια πικρία η οποία είναι ολοφάνερη στα κείμενα, με τον τρόπο του το απεμπολεί.
Ποια είναι όμως η πραγματική αποστολή των Συλλόγων; Η προσφορά στην κοινωνία άνευ προσδοκιών ότι ως αντάλλαγμα θα συνδιοικούν ή θα τους αντιστοιχεί ένας λόγος παραπάνω σε σχέση με τους υπόλοιπους δημότες. Τη διοίκηση την ασκεί η εκάστοτε εκλεγμένη δημοτική αρχή. Η πραγματική δε δημοκρατία με ευρύτερη λαϊκή συμμετοχή μπορεί να πραγματωθεί ως ένα βαθμό με τη βοήθεια της τεχνολογίας και με ελάχιστο αν όχι μηδενικό κόστος.
- για το θέμα που έχει προκύψει με τα αποκαλυπτήρια του αγάλματος του ιερομάρτυρα Χρυσοστόμου εκτιμώ ότι η συμμετοχή σε ένα σύλλογο δεν πρέπει να δρα δεσμευτικά ως προς την ανεξάρτητη προσωπική δράση. Δε γνωρίζω τι ενοχλεί την κυρία ή τι πειράζει το Σύλλογο. Εκτιμώ ότι υπάρχει κάτι βαθύτερο.
Γνωρίζω όμως το παράκατω με βάση το οποίο θα θέσω ένα ερώτημα:
http://www.egolpion.com/23F45ECF.el.aspx
Θα χρειαζότανε η τραγική φαντασία ενός Δάντη για ν' αποδώσει τις φρικιαστικές σκηνές, που συνέβησαν μπρός στα μάτια του Νουρεντίν. Η ορδή των φονιάδων ορμά - δεν έχουν όπλα⋅ θα ήταν πολύ ευσπλαγχνικός ο θάνατος. Με τα χέρια τους, με πέτρες και ξύλα, κτυπούν τον Χρυσόστομο. Του ξεριζώνουν, αλαλάζοντας με μανία, τα κατάλευκα γένια του. Το αίμα τρέχει άφθονο, μουσκεύει τα ράσα του⋅ και η μυρωδιά του εξαγριώνει ακόμη περισσότερο τον διψασμένο για αίμα όχλο. Ένας βαστάζος του λιμανιού θέλει να διακριθεί⋅ και με το μαχαίρι του βγάζει το ένα μάτι του Χρυσόστομου.
Κλονίζεται ο Δεσπότης, γονατίζει. Αλλ' οι δήμιοί του δεν τον αφήνουν. Οι άνδρες του Βάσιτς τον σηκώνουν και υποβαστάζοντάς τον τον υποχρεώνουν να συνεχίσει τη μαρτυρική πορεία του προς τον Γολγοθά. Φυσικά, δεν κάνουν την παραμικρή προσπάθεια να συγκρατήσουν τον όχλο που συνεχίζει το αιματηρό όργιό του. Μέσα σε λίγα λεπτά ο Χρυσόστομος έχει τυφλωθεί.
Τα μαλλιά και τα γένια του έχουν ξεριζωθεί, το πρόσωπό του είναι μία τεράστια πληγή - τον έχουν γδάρει κυριολεκτικά. Δεν βαδίζει πλέον, τον σέρνουν και τον ανασκολοπίζουν, αργά, μεθοδικά, με μανία. Κι όμως δεν παραπονιέται, δεν ικετεύει, δεν λυγίζει στον Τούρκο. Μόνο την τελευταία στιγμή, την ώρα, που σωριάζεται, αφήνοντας την τελευταία πνοή του, αναφωνεί: «Θεέ μου...».
Ο Χρυσόστομος είναι νεκρός· αλλά το μαρτυρικό τέλος του τον μεταβάλλει σε αθάνατο. Ο Βάσιτς φορτώνει το σακατεμένο πτώμα του σε μια βοϊδάμαξα και συνεχίζει την πορεία του προς το Τρικυλίκ. Αλλ' ο όχλος δεν έχει κορέσει τη μανία του - παρακολουθεί την άμαξα και ξεσχίζει τις άψυχες σάρκες. Δεν έχει απομείνει παρά ένα ανατριχιαστικό κουφάρι· και το κουφάρι αυτό ο Βάσιτς το κρεμά στην αγχόνη, που περίμενε τον Δεσπότη.
- Έπρεπε να τον κρεμάσω. Ήταν διαταγή, λέει, σαν να ήθελε να δικαιολογηθεί,κλείνει την αφήγησή του.
Τα εμπλεκόμενα μέρη, θεωρούν ότι τιμούν με τη συμπεριφορά τους τον ιερομάρτυρα Χρυσόστομο; Θεωρούν πως με τις επιλογές αυτές αποτίουν φόρο τιμής στη θυσία του ιεράρχη; Εκτιμούν ακόμη ότι υπάρχει περιθώριο να μιλά κανείς για δίκιο και άδικο; Ποιος τελικά πληγώνει ποιον; Οι Μικρασιάτες ήταν μια κοινωνία αλληλεγγύης, ο ένας βοηθούσε τον άλλο. Τα γειτονικά σπιτικά έκρυβαν το γείτονα οικογενειάρχη ή το γιο του όταν οι τουρκικές αρχές εισέβαλλαν τις νύχτες για να τους οδηγήσουν στα Τάγματα Εργασίας. Επίσης στα πρώτα χρόνια της προσφυγιάς έφτιαξαν τις δικές τους γειτονιές και κράτησαν ο ένας τον άλλο μέχρι να σηκώνουν ξανά το ανάστημά τους. Οι απόγονοί τους έχουν τις δικές τους διαφορές και τις αναδεικνύουν σε μέγιστα ζητήματα της πόλης.
Εκ των προτέρων και για να προλάβουμε τυχόν αντιδράσεις στο παρόν, να ξεκαθαρίσουμε ότι δεν πρόκειται να δημοσιεύσουμε το παραμικρό από κανέναν. Ένα μόνο θα δημοσιεύαμε, μια κοινή δήλωση συγγνώμης από όλους προς τον εθνομάρτυρα ποιμένα της Σμύρνης και τους σφαγμένους πατέρες και μητέρες μας που πληγώνονται από τέτοιες συμπεριφορές. Μια δέσμευση ότι όταν τιμούμε την ιστορία θα το κάνουμε με την καρδιά μας και την ψυχή μας, ότι θα είμαστε πάντοτε όλοι παρόντες είτε ατομικά είτε συλλογικά γιατί δε μετρούν οι σφραγίδες, τα καταστατικά, οι ατομικές πρωτοβουλίες, οι εκφωνήσεις, ποιοι μας τιμούν για 1000στη φορά με την παρουσία τους και το ποιος θα πιστωθεί τα θετικά. Γιατί πάρα πολύ απλά, σε τέτοιες καταστάσεις, μπροστά στους ήρωες οφείλουμε να σιωπούμε και να παραδειγματιζόμαστε.
Κι η πόλη μας όπως απέδειξαν πρόσφατα πολιτικά γεγονότα και μικροπολιτικές αντιδράσεις, διαθέτει αρκετούς που αν και κάποιας ηλικίας έχουν πολλά ακόμη να μάθουν.
Μαζίδης Στρατής
